Diş eti çekilmesi, dişleri çevreleyen diş eti dokusunun kenarının aşındığı, geri çekildiği ve daha fazla dişi veya dişin kökünü ortaya çıkardığı bir süreçtir. Diş eti çekilmesi meydana geldiğinde, dişler ve diş eti çizgisi arasında “cep” veya boşluklar oluşur, bu da hastalık yapıcı bakterilerin birikmesini kolaylaştırır. Tedavi edilmezse, dişlerin destekleyici dokusu ve kemik yapısı ciddi şekilde hasar görebilir ve sonunda diş kaybına neden olabilir.
Diş eti çekilmesi yaygın bir diş problemidir.Yaşları 30 ve üzerinde olan yetişkinlerin neredeyse yarısı, %47,2’si, diş eti hastalıklarından en az birine sahiptir.(kaynak: Medline Plus) ancak çoğu insan diş eti çekilmesine sahip olduklarını bilmez çünkü bu süreç yavaşça meydana gelir. Diş eti çekilmesinin ilk işaretleri genellikle dişlerde hassasiyet veya dişlerin normalden daha uzun görünmesidir. Ayrıca, diş eti çizgisi yakınlarında bir çukurluk hissi de yaygındır.
Diş eti çekilmesini ihmal etmemek önemlidir. Eğer diş etlerinizin çekildiğini fark ederseniz, bir diş hekimiyle görüşmelisiniz. Diş hekiminiz dişinizi tedavi ederek ileride oluşabilecek daha ciddi problemleri önlemek için en uygun yöntemi tavsiye edecektir.
Diş Eti Çekilmesine Neden Olan Faktörler Nelerdir?
Diş eti çekilmesine neden olabilen en yaygın faktörler aşağıdaki gibidir:
Periodontal hastalıklar: Periodontal hastalıklar, diş eti çekilmesinin başlıca nedenlerindendir ve bu hastalıklar arasında gingivitis ve periodontitis öne çıkar. Gingivitis, diş etlerinin iltihaplanması ile karakterize edilir ve tedavi edilmezse periodontitise dönüşebilir. Periodontitis, diş etleri, destekleyici kemik ve çevre dokuların ciddi iltihaplanması ve hasarıyla tanımlanır, tedavi edilmediğinde diş kaybına neden olabilir. Bu durumlar, çoğunlukla, diş eti çizgisinin altında biriken plak ve tartar nedeniyle başlar. Plak, zararlı bakterilerin birikmesi sonucu oluşur ve diş etlerinde iltihaplanmaya sebep olur. Gingivitis uygun şekilde tedavi edilmezse, zamanla periodontitis hastalığına dönüşme riski vardır. Gingivitis’in belirtileri şunlardır:
- Diş etlerinde kızarıklık
- Diş etlerinde şişme
- Fırçalama veya diş ipi kullanımı sırasında diş etlerinden kanama
- Diş etlerinde hassasiyet
- Kötü ağız kokusu
Genetik faktörler: Genetik faktörler, diş eti çekilmesine (gingival recession) yatkınlıkta önemli bir rol oynayabilir. Bu faktörler arasında bireyin diş etlerinin dişlere bağlanma şekli, diş eti dokusunun kalınlığı ve diş eti hastalıklarına karşı genel yatkınlık bulunmaktadır.
Aşırı diş fırçalama: Dişlerinizi çok sert veya yanlış şekilde fırçalarsanız, diş minesinin aşınmasına ve diş eti çekilmesine neden olabilirsiniz.
Yetersiz diş bakımı: Dişleri düzenli fırçalamamak, diş ipi kullanmamak ve antibakteriyel ağız suyuyla gargara yapmamak, plakların zamanla sertleşerek tartar (diş taşı) oluşumuna sebep olmasını kolaylaştırır. Bu durum, sadece profesyonel bir diş temizliğiyle çıkarılabilen sert birikintilerin dişler üzerinde ve aralarında oluşmasına neden olur ve diş eti çekilmesine yol açabilir.
Hormonal değişiklikler: Bir kadının yaşamı boyunca dişi hormon seviyelerindeki dalgalanmalar, diş etlerini daha hassas ve diş eti çekilmesine daha duyarlı hale getirebilir.
Tütün ve tütün ürünleri: Tütün ürünleri ve sigara kullananların dişlerinde temizlemesi zor yapışkan plak birikir ve bu durum diş eti çekilmesine neden olabilir.
Diş sıkma ve gıcırdatma: Dişleri sıkma ve gıcırdatma alışkanlığı, dişlere aşırı baskı uygular ve bu da diş etlerinin çekilmesine neden olabilir.
Çapraşık dişler veya maloklüzyon: Maloklüzyon, üst ve alt dişlerin ideal hizalanışından herhangi bir sapma anlamına gelir. Dişlerin düzgün hizalanmaması, diş etlerine ve kemiklere aşırı baskı yapılmasına yol açabilir ve bu durum diş eti çekilmesine sebep olabilir.
Dudak veya dile takılan takılar: Ağız çevresi ve özellikle ağız içindeki takılar, diş etlerine sürtünerek tahriş eder ve diş eti dokusuna zarar verebilir.
Diş Eti Çekilmesi Belirtileri
Diş eti çekilmesinin belirtileri aşağıdaki gibidir:
Dişlerin Köklerinin Görünmesi: En belirgin işaretlerden biri, diş etinin geri çekilmesiyle dişlerin köklerinin daha fazla görünmesidir. Dişlerin olduğundan daha uzun görünmesi, bu durumun bir belirtisidir.
Diş Hassasiyeti: Diş eti çekilmesi, dişlerin daha fazla açığa çıkmasına ve diş köklerinin duyarlı hale gelmesine neden olabilir. Sıcak, soğuk veya tatlı yiyecek ve içeceklerle temas edildiğinde ağrı veya hassasiyet hissedilebilir.
Dişler Arasında Boşluklar: Diş eti çekilmesi, dişler arasında boşlukların oluşmasına neden olabilir. Bu boşluklar diş eti çekilmesi sonucu oluşan çukurları ifade edebilir.
Diş Eti İltihabı: Diş eti çekilmesi, diş etlerinin daha ince hale gelmesine ve bu bölgelerde iltihaplanmanın artmasına neden olabilir. Diş etlerinde kızarıklık, şişlik veya kanama gibi belirtiler gözlenebilir.
Diş Eti Çekilmesinin Neden Olduğu Ağrı: Diş eti çekilmesi, diş etlerindeki gerilme nedeniyle bazen ağrı veya rahatsızlık hissine yol açabilir.
Diş Kaybı: Diş eti çekilmesi tedavi edilmezse, destekleyici dokuların ve kemiklerin kaybına neden olabilir ve sonunda diş kaybına yol açabilir.
Diş Eti Çekilmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Hafif diş eti çekilmesi, diş hekiminiz tarafından etkilenen bölgenin derin temizlenmesiyle tedavi edilebilir. Derin temizleme sırasında, dişlerin ve diş köklerinin altındaki diş eti hattı altındaki plak ve tartar dikkatlice temizlenir ve açığa çıkan kök bölgesi bakterilerin bağlanmasını zorlaştırmak için düzeltilir. Kalan zararlı bakterileri ortadan kaldırmak için antibiyotikler de verilebilir.
Eğer diş eti çekilmesi derin temizlik ile tedavi edilemiyorsa, kemik kaybı fazlaysa veya cep derinlikleri çok fazla ise, diş eti ameliyatı, diş eti çekilmesinin neden olduğu hasarı onarmak için gerekebilir.
Diş Eti Çekilmesi Ameliyatında Hangi Cerrahi İşlemler Uygulanır?
Aşağıdaki cerrahi işlemler diş eti çekilmesini tedavi etmek için kullanılır:
Açık flep ölçekleme ve kök planlama: Bu işlemde, diş hekimi veya diş eti uzmanı (periodontolog), etkilenmiş diş eti dokusunu nazikçe kaldırır, zararlı bakterileri diş eti ceplerinden temizler ve ardından diş eti dokusunu diş kökü üzerine dikkatlice yeniden yerleştirir. Bu süreç, diş eti ceplerini kaldırır veya boyutlarını azaltır, böylece daha sağlıklı bir diş eti yapısına katkıda bulunur.
Rejenerasyon: Eğer diş eti çekilmesi sonucu dişleri destekleyen kemikte hasar oluşmuşsa, kaybolan kemik ve dokunun yeniden kazandırılması amacıyla cep derinliğini azaltma işlemi uygulanabilir. Bu prosedürde, diş hekiminiz diş eti dokusunu dikkatle geriye doğru katlar ve bakterileri temizler. Daha sonra, vücudun o bölgede kemik ve doku yeniden oluşturmasını teşvik etmek için diş eti zarı, greft doku ya da doku uyarıcı proteinden oluşan bir rejenerasyon materyali kullanır. Bu yeniden yapılandırma materyali uygulandıktan sonra, diş eti dokusu dişin veya dişlerin kökü üzerine yeniden yerleştirilir ve sabitlenir.
Yumuşak doku grefti: Eğer diş eti çekilmesi sonucu dişleri destekleyen kemikte hasar oluşmuşsa, kaybolan kemik ve dokunun yeniden kazandırılması amacıyla cep derinliğini azaltma işlemi uygulanabilir. Bu prosedürde, diş hekiminiz diş eti dokusunu dikkatle geriye doğru katlar ve bakterileri temizler. Daha sonra, vücudun o bölgede kemik ve doku yeniden oluşturmasını teşvik etmek için diş eti zarı, greft doku ya da doku uyarıcı proteinden oluşan bir rejenerasyon materyali kullanır. Bu yeniden yapılandırma materyali uygulandıktan sonra, diş eti dokusu dişin veya dişlerin kökü üzerine yeniden yerleştirilir ve sabitlenir.
Diş Eti Çekilmesini Nasıl Önleyebilirim?
Diş eti çekilmesini önlemenin anahtarı, ağız sağlığınıza dikkat etmektir. Günlük olarak dişlerinizi fırçalayın, diş ipi kullanın ve diş hekimi veya diş eti uzmanınıza (periodontist) yılda en az iki kez veya tavsiye edildiği sıklıkta gidin. Eğer diş eti çekilmesi yaşıyorsanız, diş hekiminiz sizi daha sık kontrole çağırabilir. Diş fırçalarken daima orta sertlikte bir fırça tercih edin ve doğru fırçalama teknikleri için diş hekiminizden tavsiye alın. Çapraşık dişler veya maloklüzyon gibi diş eti çekilmesine yol açan sorunlar varsa, bunları nasıl düzeltebileceğinizi diş hekiminizle görüşün.
Diş eti çekilmesini önlemenin diğer yolları aşağıdaki gibidir:
Sigara içmeyin: Sigara içmek diş eti hastalığına ve diş eti çekilmesine katkıda bulunabilir. Sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmak sağlığınıza büyük faydalar sağlayabilir.
Sağlıklı beslenin: Dengeli bir diyet sürdürmek, vücudunuzun diş eti sağlığını korumasına yardımcı olabilir. C vitamini, diş etlerinin sağlığını destekleyen bir besin maddesidir.
Diş koruyucu materyalleri deneyin: Bazı durumlarda, ağız koruyucu plaklar veya gece plağı kullanmak, diş eti çekilmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Hormonal değişiklikleri takip edin: Hormonal değişiklikler, diş etlerini daha hassas hale getirebilir. Bu nedenle, hamilelik, menopoz gibi dönemlerde diş eti sağlığına daha fazla özen göstermek önemlidir.
Diş bozukluklarını düzeltin: Çapraşık dişler veya maloklüzyon problemleri, diş eti çekilmesine yol açabilecek baskıya neden olabilir. Bu tür sorunları düzeltmek için diş hekiminizle konuşun.
Stresi yönetmenin yöntemini bulun: Aşırı stres, diş gıcırdatmaya ve diş eti sorunlarına yol açabilir. Stres yönetimi tekniklerini öğrenmek ve uygulamak, diş eti sağlığınızı korumaya yardımcı olabilir.
Unutmayın ki her bireyin diş eti sağlığı farklıdır, bu nedenle en iyi önlemleri ve tedaviyi belirlemek için diş hekiminize danışmanız önemlidir.
Antalya Myra Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniği, alanında uzman ve işini son derece keyifle yapan doktorların özverisi ile sağlıklı gülüşlerinizin en büyük destekçisi olmaya devam etmektedir.
